Foto: Viltige aardster (AWD), Linda van der Kamp

De Viltige Aardster is een kleine tot middelgrote aardster, herkenbaar aan het ongesteelde bolletje, de gewimperde mondzonde met hof en vaak duidelijke ringvoor. Viltige aardster heeft ouder en rijper een bruingele kleur, een bleek viltige onderkant van de slippen, vastgegroeide grond en geen lidteken. Viltige aardster kijkt soms net op een Gekraagde aardster met wiebeltenen en een viltlaag.

Deze Veldkenmerken onderscheiden oudere Viltige van oudere Gekraagde aardster:

• Viltige heeft een viltige laag op de onderkant van de slippenkrans, Gekraagde heeft een kale onderkant.
• Viltige aardster maakt vaak een kraag, maar deze is veel onduidelijker dan bij de Gekraagde aardster
• De slippenkrans is omgekruld (=saccaat), maar bij oude exemplaren draaien de slippunten vaak terug, naar een uitgespreide stand (=pseudoconvex).
  Bij een Gekraagde aardster staat de slippenkrans meestal vrijwel uitgespreid(=convex), zelden omgekruld(=saccaat).
  De slippunten bewegen op oudere leeftijd niet alsnog een andere kant op dan de rest van de slip.

Hoe ga je te werk:

• Bolletje beschrijven (mondzone, oppervlak, kleur)
• Slippen bekijken (omkrullend, wiebeltenen, kleur, dikte, e.d.)
• Aardster omkeren
• Kijken of er een lichtkleurige viltige laag zit aan de slippen
• Lidteken zoeken
• Als niets helpt: vondst drogen als herbarium exemplaar

Foto: Viltige aardster (Geastrum saccatum) Meijendel (De Loopert), 29 okt. 2010

Biotoop:
Viltige Aardster voelt zich thuis in kalkrijke, open duinen. Je kunt hem vinden in mosrijke vegetaties op droge, humusarme zandbodems, in duingraslanden, vaak aan de rand van struikgewas. De soort is vooral in relatieve pionierbiotopen te vinden, en in ingestoven open bosjes.

Standplaats (oudere vondsten):
De standplaats in Meijendel van de oude gekraagde vondsten van Viltige aardster, is een oost-west duin, met een holling aan de noordkant. In die holling strekt zich een meidoornbosje uit van circa 15 meter lengte. Halverwege, op nog geen drie meter vanaf de zuidelijke weg naar het strand, tussen de meidoorns, stonden en lagen op 7 jan. 2012 zeker 12 Viltige aardsterren.
De bodem had een dun laagje van halfverteerde meidoornblaadjes, en was schraal begroeid met Hondsdraf en wat gras.

Iets hoger op dat duin, waar het zanderiger, kaliger, is stonden er weliswaar ook een paar, maar die waren wat kleiner en nog meer gedrongen van gestalte. De lager (in de bosjes liggende) waren groter, vooral de bolletjes, maar ook de slippenkrans in diameter.

Eerste indruk (oudere vondsten):
De eerste indruk was Gekraagde aardster, maar er is iets raars mee aan de hand (kokerrok met wiebeltenen). Misschien is dit een duinvorm, Gekraagde duinaardster? Uiteindelijk onderscheidt men toch ook een duinhagedis, duinviooltje, duinstinkzwam ....
Omdraaiend en de onderkant bekijkend, viel het kwartje. Witte, bleek viltige onderkant, exit idee Gekraagde duinaardster. Ondubbelzinnig Viltige aardster.

Houtsoorten: niet specifiek, het gaat meer om schaduw en beschutting.
Loofhout (es, iep, kruipwilg, kardinaalsmuts, meidoorn en vlier)

Regio:

Groot-regio Amsterdam: niet
Regio Gooi- en Eemland: niet
Duin-regio: Van Walcheren tot Bergen aan Zee, en nabij Urk.

Foto:Viltige aardster (Geastrum saccatum), Meijendel, 7 jan. 2012

Kenmerken: Zie: Bouw van het Geslacht Aardster (Anatomie Genus Geastrum)

• Kleine tot middelgrote soort
• Steel: Geen
   
• Bolletje maat: 0,7 tot 2,0 cm
• Bolletje oppervlak: glad
• Bolletje kleur: beige tot licht grijsbruin
• Bolletje mondzone: gewimperd, met hof, vaak ringvoor
   
• Slippen: aantal 5-8
• Slippen-dikte: tot 3mm dik
• Slippen bovenkant: langdurig vlezig, eerst witachtig later bruin, bij droging soms kraag-vormend
• Slippen-kleur jong: wit tot beige
• Slippen-kleur ouder: bruin
• Slippen: oude slippunten krullen soms eenmalig op of neer.
• Slippen: niet hygroscopisch (slippen krommen en strekken zich niet bij herhaaldelijk drogen en natmaken)
   
• Slippenkrans: 1 tot 4,5 cm doorsnee
• Slippenkrans: saccaat (omgekruld)
• Slippenkrans: lidteken 2-4 mm doorsnee
• Slippenkrans onderkant kleur: oker- tot licht bruingele viltige laag
• Slippenkrans: geen vastgegroeide grond

Foto:Viltige aardster (Geastrum saccatum), Meijendel, 7 jan. 2012

Determinatietabel:
Zie de determinatietabel op deze site.

Foto:Viltige aardster (Geastrum saccatum), Meijendel, 7 jan. 2012